Η μεταφορά των ζημιών από επιχειρηματική δραστηριότητα

Του Δικαίου Ιωάννη Λογιστή – Φοροτεχνικού Α’ Τάξης

Το δικαίωμα της μεταφοράς των ζημιών προγενέστερων ετών σε μεταγενέστερα είναι ζήτημα που απασχολεί τις επιχειρήσεις και εργαλείο για τον φορολογικό σχεδιασμό και για τις αποφάσεις που θα λάβει ο επιχειρηματίας. Στο παρόν άρθρο αναλύουμε τα σημεία εκείνα που πρέπει να γνωρίζουμε ώστε να είμαστε συνεπείς με τις φορολογικές μας υποχρεώσεις, αλλά και για να λάβουμε τις σωστές αποφάσεις.

Για πόσα χρόνια μπορεί να μεταφέρεται η ζημιά

Αν κατά τον προσδιορισμό των αποτελεσμάτων χρήσης προκύπτει ζημία, τότε η ζημία αυτή μπορεί να μεταφερθεί διαδοχικά στα επόμενα 5 έτη, προκειμένου να συμψηφιστεί με επιχειρηματικά κέρδη επόμενων ετών. Η ζημία του προηγούμενου έτους συμψηφίζεται κατά προτεραιότητα έναντι της ζημίας επόμενου έτους.

Ζημία από επιχειρηματική δραστηριότητα ατομικής επιχείρησης

Στην περίπτωση που το τεκμαρτό εισόδημα του φυσικού προσώπου με επιχειρηματική δραστηριότητα είναι μεγαλύτερο από το πραγματικό, δηλαδή στην περίπτωση που φορολογείται βάσει τεκμηρίων, η ζημιά δεν εκπίπτει και δεν μεταφέρεται για συμψηφισμό στα επόμενα φορολογικά έτη. Αν σε ένα έτος έχει χάσει το δικαίωμα να μεταφέρει την ζημιά λόγω φορολόγησης βάσει τεκμηρίων, τότε μπορεί με τροποποιητική δήλωση να καλύψει την προστιθέμενη διαφορά τεκμηρίων με ανάλωση κεφαλαίου.

Προϋποθέσεις μεταφοράς ζημίας

Για τη μεταφορά της ζημίας στα επόμενα φορολογικά έτη δεν απαιτείται η ζημία να έχει αναγραφεί στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος μέχρι το τέλος του οικείου οικονομικού έτους που προέκυψε, αλλά αυτή μπορεί να δηλωθεί οποτεδήποτε, μέσα στην πενταετία, με την υποβολή εκπρόθεσμης αρχικής ή τροποποιητικής δήλωσης. Η πενταετία ξεκινά από το επόμενο φορολογικό έτος από αυτό εντός του οποίου προέκυψε η ζημία. Στα φορολογικά έτη με τα κέρδη, των οποίων μεταφέρεται για συμψηφισμό η ζημία, δεν απαιτείται η μεταφορά αυτή να πραγματοποιείται μέχρι το τέλος του οικείου οικονομικού έτους.

Ως ζημία, με σκοπό τον συμψηφισμό της στα επόμενα φορολογικά έτη, λαμβάνεται είτε αυτή που εμφανίζεται στα βιβλία της επιχείρησης είτε αυτή που προκύπτει από την οριστική πράξη διορθωτικού προσδιορισμού φόρου ή με βάση δικαστική απόφαση.

Ζημιές που προκύπτουν στην αλλοδαπή

Ζημίες που έχουν προκύψει στην αλλοδαπή από την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας μέσω μόνιμης εγκατάστασης δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον υπολογισμό των κερδών του ίδιου φορολογικού έτους ούτε να συμψηφιστούν με μελλοντικά κέρδη, με εξαίρεση τις ζημιές από επιχειρηματική δραστηριότητα μέσω μόνιμης εγκατάστασης που προκύπτουν σε άλλη χώρα ΕΕ/ΕΟΧ, με την οποία η Ελλάδα έχει συνάψει σύμβαση αποφυγής διπλής φορολογίας, βάσει της οποίας τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα δεν απαλλάσσονται.

Μεταβολή ιδιοκτησίας

Εάν στη διάρκεια ενός φορολογικού έτους η άμεση ή έμμεση ιδιοκτησία του μετοχικού κεφαλαίου ή τα δικαιώματα ψήφου μιας επιχείρησης μεταβληθούν σε ποσοστό που υπερβαίνει το 33% της αξίας τους ή του αριθμού τους, η μεταφορά παύει να έχει εφαρμογή στις ζημίες που είχε η επιχείρηση αυτή κατά το εν λόγω φορολογικό έτος και τα προηγούμενα 5 έτη, εκτός αν ο φορολογούμενος αποδείξει ότι η μεταβολή της ιδιοκτησίας έγινε αποκλειστικά για εμπορικούς ή επιχειρηματικούς λόγους και όχι με σκοπό τη φοροαποφυγή ή φοροδιαφυγή.

Παραδείγματα

Φορολογούμενος κατά το φορολογικό έτος 2016 παρουσίασε ζημιές από την άσκηση ατομικής επιχειρηματικής δραστηριότητας ύψους 5.000,00 ευρώ. Στο ίδιο έτος δεν είχε κανένα άλλο εισόδημα και καμιά άλλη επιβάρυνση από τεκμήρια παρά μόνο με την ελάχιστη ετήσια αντικειμενική δαπάνη του άγαμου 3.000,00 ευρώ. Το φορολογικό έτος 2017 παρουσιάζει κέρδη 2.000,00 ευρώ.

Περίπτωση πρώτη: Αν κατά το φορολογικό έτος 2016 ο φορολογούμενος είχε επικαλεστεί ανάλωση κεφαλαίου προηγούμενων ετών 3.000,00 ευρώ και δεν φορολογήθηκε με βάσει το τεκμαρτό του εισόδημα, τότε μπορεί να μεταφέρει την ζημιά των 5.000,00 ευρώ για συμψηφισμό. Σε περίπτωση που και το φορολογικό έτος 2017 δεν φορολογηθεί για το τεκμαρτό του εισόδημα τότε θα μπορεί να μεταφέρει και το νέο υπόλοιπο της ζημιάς 3.000, ευρώ στο έτος 2018.

Περίπτωση δεύτερη: Αν κατά το φορολογικό έτος 2016 δεν είχε καλύψει την προστιθέμενη διαφορά τεκμηρίων τότε δεν μπορεί να μεταφέρει την ζημία για συμψηφισμό και θα φορολογηθεί για το κέρδος των 2.000,00 ευρώ. Αν όμως μπορεί με τροποποιητική δήλωση του φορολογικού έτους 2016 να καλύψει την προστιθέμενη διαφορά τεκμηρίων, τότε θα έχει το δικαίωμα να μεταφέρει την ζημιά για συμψηφισμό στο φορολογικό έτος 2017.

ΔΙΚΑΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ