Διεύθυνση Διεθνών Σχέσεων

Ορισμός αρμόδιων Υπηρεσιών ΕΦΚΑ για τον προσδιορισμό της εφαρμοστέας νομοθεσίας των δημοσίων υπαλλήλων – Διαδικασία έκδοσης του φορητού εγγράφου Α1 για υπαλλήλους του Δημοσίου στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών Κανονισμών (ΕΚ) 883/04 & 987/09.

Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 4 του ν.4387/16, από 01.01.2017, οι υπάλληλοι –
λειτουργοί του Δημοσίου, καθώς και τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων
Ασφαλείας, υπάγονται στο ασφαλιστικό – συνταξιοδοτικό καθεστώς του ΕΦΚΑ, στον οποίο και
αποδίδονται οι σχετικές εισφορές. Για οικονομία λόγου, η έννοια του “δημοσίου υπαλλήλου” στην
παρούσα εγκύκλιο, περιλαμβάνει το σύνολο των προαναφερόμενων προσώπων.
Στις αρμοδιότητες που περιέρχονται στον ΕΦΚΑ περιλαμβάνεται μεταξύ άλλων και η έκδοση του
φορητού εγγράφου Α1 (Portable Document ή PD A1), με το οποίο προσδιορίζεται η νομοθεσία
κοινωνικής ασφάλισης που εφαρμόζεται βάσει των διατάξεων των ευρωπαϊκών Κανονισμών (ΕΚ)
883/04 και 987/09 στις περιπτώσεις δημοσίων υπαλλήλων που ασκούν δραστηριότητα και σε
άλλο/-α κράτος/-η μέλος/-η της ΕΕ, χώρα/-ες του ΕΟΧ και/ή στην Ελβετία.
Το έντυπο Α1 χορηγείται σε δημόσιο υπάλληλο κατ’ εφαρμογή των άρθρων 11 και 13 του Τίτλου ΙΙ
του Καν. (ΕΚ) 883/2004. Συγκεκριμένα:

α. Σύμφωνα με το άρθρο 11 παρ. 3 στοιχείο β’ του βασικού Κανονισμού (ΕΚ) 883/04: Με την
επιφύλαξη των άρθρων 12 έως 16: α)…. β) ο δημόσιος υπάλληλος υπάγεται στη νομοθεσία του
κράτους μέλους στο οποίο ανήκει η υπηρεσία που τον απασχολεί. Στην περίπτωση αυτή
(απόσπαση/τοποθέτηση δημοσίου υπαλλήλου σε άλλο κράτος μέλος της Ε.Ε.), συμπληρώνεται το
πεδίο 3.5 «Δημόσιος υπάλληλος» του PD Α1.
β. Σύμφωνα με το άρθρο 13 παρ. 4 του Κανονισμού (ΕΚ) 883/2004: Το πρόσωπο που
απασχολείται ως δημόσιος υπάλληλος σε ένα κράτος μέλος και το οποίο ασκεί μισθωτή ή / και μη
μισθωτή δραστηριότητα σε ένα ή περισσότερα άλλα κράτη μέλη, υπάγεται στη νομοθεσία του
κράτους μέλους στο οποίο ανήκει η υπηρεσία που τον απασχολεί. Στην περίπτωση αυτή,
συμπληρώνεται το πεδίο 3.9 «Εργαζόμενος ως δημόσιος υπάλληλος σε ένα κράτος και ως
μισθωτός/μη μισθωτός σε ένα ή περισσότερα άλλα κράτη».
Έντυπο Α1 δεν εκδίδεται σε περίπτωση που ο δημόσιος υπάλληλος βρίσκεται σε άδεια άνευ
αποδοχών.
Επίσης, σε περίπτωση συνταξιούχου που ασκεί μισθωτή ή μη μισθωτή δραστηριότητα σε δύο ή
περισσότερα κράτη μέλη, η έκδοση του Α1 γίνεται με βάση τις σχετικές διατάξεις του Τίτλου ΙΙ των
ευρωπαϊκών Κανονισμών χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η ιδιότητα του συνταξιούχου.
Διαδικασία και δικαιολογητικά για την έκδοση του φορητού εγγράφου Α1
στις περιπτώσεις υπαλλήλων του ελληνικού δημοσίου
Σύμφωνα με το Π.Δ. 8/2019, αρμόδια για τη διαχείριση ασφαλιστικών θεμάτων των
διακινούμενων σε χώρες της ΕΕ, του ΕΟΧ, ή στην Ελβετία, είναι τα Τμήματα Ασφάλισης &
Εισφορών των Τοπικών Διευθύνσεων του ΕΦΚΑ. Με την παρούσα εγκύκλιο ορίζεται ότι κατά το
μεταβατικό διάστημα και μέχρι την πλήρη υλοποίηση του Οργανογράμματος, η εν λόγω
αρμοδιότητα, στις περιπτώσεις υπαλλήλων του Δημοσίου, θα ασκείται από τα Τμήματα Εσόδων
των Υποκαταστημάτων Μισθωτών, με βάση την έδρα της (τοπικής) Υπηρεσίας του Δημοσίου που
απασχολεί τον εργαζόμενο.
Στις περιπτώσεις απόσπασης/τοποθέτησης δημοσίου υπαλλήλου σε άλλο κράτος μέλος της Ε.Ε., η
αίτηση για τον προσδιορισμό της εφαρμοστέας νομοθεσίας και κατ΄ επέκταση την εξαίρεση από
την υποχρέωση καταβολής εισφορών σε άλλο κράτος μέλος υποβάλλεται είτε από την Υπηρεσία
του ενδιαφερόμενου, είτε από την αρμόδια για αποσπάσεις/μετακινήσεις Διεύθυνση Προσωπικού
του Υπουργείου στο οποίο ανήκει η Υπηρεσία, ή από τον ίδιο τον ενδιαφερόμενο. Σε κάθε
περίπτωση, θα πρέπει να συνοδεύεται από την Απόφαση Απόσπασης στην οποία και θα
καθορίζεται η χρονική διάρκεια της απόσπασης.
Στις υπόλοιπες περιπτώσεις, η αίτηση θα πρέπει να συνοδεύεται από βεβαίωση της αρμόδιας
Δ/νσης Προσωπικού, στην οποία θα αναγράφεται ότι: α) ο ενδιαφερόμενος δεν τελεί σε άδεια
άνευ αποδοχών και β) η Υπηρεσία έχει λάβει γνώση για την άσκηση της συγκεκριμένης μισθωτής ή
μη μισθωτής δραστηριότητάς του στο εξωτερικό και την εγκρίνει. Με αυτόν τον τρόπο, θα
διασφαλίζεται ότι η απασχόληση είναι σύμφωνη με τις οικείες διοικητικές διατάξεις που
ρυθμίζουν την εξωυπηρεσιακή απασχόληση των δημοσίων υπαλλήλων.